به مناسبت سالگرد خیزش دموکراتیک«زن، زندگی، آزادی»(2)

 
 
بخش هایی که در پی خواهد آمد با استفاده از نوشته های گروه و مقالات گذشته و به ویژه مقاله ی «طبقات و لایه ها و بخش ها و کانون های خیزش انقلابی
و جنگ ترکیبی بی حاصل خامنه ای علیه جنبش توده ها»(تیرماه 1402)
نگاشته شده و تا حدودی به روز شده ی آن مقاله ها است.
 
نیرو و زور خلق و تحمیل عقب نشینی به خامنه ای
سیاست خامنه ای و سران پاسدارش در قبال جنبش خلق عموما تهاجمی و ضرب و شتم و کشت و کشتار خیابانی و شکنجه و زندان طولانی و اعدام  بوده است. کاربرد این سیاست تهاجمی البته و به این سبب که قدرت و نیروی حکومت در همین نیروهای سرکوب اش نهفته است، از موضع قدرت نیست بلکه از موضع ضعف و ناتوانی و بیچاره گی است. با این حال، آنها زمانی به موضع دفاعی و عقب نشینی درمی غلتند که نیرو و زور جنبش خلق بر آنها چربیده و مجبورشان کرده به عقب نشینی تن دهند. به عبارت دیگر عقب نشینی به آنها تحمیل شده است.
یکی از سیاست های محوری آنها این بوده که به محض این که توانستند بر آن جنبشی که آن را خطرناک ترین برای خود به شمار آورده اند برتری یابند به سرعت تمرکز خود را بر جنبش ها و یا نقاطی گذاشته اند که جنبش در آنها پیشروی کرده بود و به اصطلاح از دست شان در رفته بود و برای همین تلاش کرده اند تا در آن نقاط نیز سیاست تهاجمی در پیش گرفته و جنبش خلق را به عقب برانند.
 طی جنبش مهسا نیز آنان آشکارا از همین سیاست سخن راندند. آنها گفتند ما نیروی خود را پراکنده نمی کنیم و به همه ی جهات جنبش خلق یورش نمی بریم بلکه نخست به آن که عمده تر است ضربه می زنیم و سرکوب اش می کنیم سپس به سراغ آنهایی که غیرعمده ترند می رویم و آنها را نیز سرکوب می کنیم.
اما این سیاست در چارچوب یک مبارزه ی بزرگ از جانب خلق که در حال گسترش و رشد و تکامل است جواب نمی دهد و عملا به این شکل در می آید که آنها به مراکزی می چسبند که اگر آنها را از دست دهند شکست های سنگین تری خواهند خورد و قافیه های بیشتری را خواهند باخت.
روشن است که زمانی که  آنها نیروی خود را بر روی وجه عمده ی پیشروی جنبش می گذارند مثلا در خیزش بزرگ ژینا به روی اشکال خیابانی نبرد که در عین حال شکل عمده ی مبارزه و پیشروی جنبش زنان و جنبش خلق بود، جنبش در بخش های دیگر و در اشکال غیرعمده ی خود  به پیش می رود و این موجب می شود که این بخش ها نیروی بیشتری کسب کنند. به این ترتیب ممکن است که زمانی که سنبه ی حکومت پر زور باشد(مثلا سالهای 60) این سیاست که ما اولا عمده را می کوبیم و بعد سراغ غیرعمده می رویم جواب دهد اما هنگامی که برعکس بوده و جنبش خلق پر زور باشد وضع به میل حکومتیان پیش نمی رود و اوضاع در هر چرخش تکاملی بیشتر از دست شان خارج خواهد شد.
چشم انداز کلی پیشروی ها و عقب نشینی ها
از سوی دیگر مبارزه ی توده ها و تقابل حکومت با آنها یک چشم انداز کلی دارد. این چشم انداز کلی و صحنه ی نبرد و چیده شدن نیروها و مقایسه ی آن با پیش از آن است که نشان می دهد که در مجموع کدام نیروی پیشروی و کدام نیرو عقب نشینی کرده است.
هنگامی که خیزش مهسا در مهم ترین شکل خود یعنی نبرد خیابانی شکست خورد و تن به عقب نشینی داد گرچه این عقب نشینی نسبت به خواست های خیزش در آن مرحله ی خیزش، عقب نشینی بود اما این عقب نشینی در مجموع مبارزه یعنی مبارزه ی تمامی طبقات خلقی به عنوان یک کل و نیز تمامی اشکال مبارزه ی این طبقات خلقی، معنای عقب نشینی نداشت. جنبش زنان در عین بیرون آمدن از شکل خیابانی مبارزه در مورد یکی از مهم ترین خواست های خود یعنی آزادی پوشش که در خیزش«زن، زندگی، آزادی» آن را طرح و اجرای عملی کرد، به تدریج به  پیش خزید و آزادی پوشش را در جامعه به وسیله ی زنانی که خواهان آن بودند به اجرا در آورد.  به این ترتیب جهش بزرگ «زن، زندگی، آزادی» که پیشروی های بزرگی کرده بود در عقب نشینی اش تمامی سنگرهای به دست آمده طی جنبش را از دست نداد بلکه بخشی از آنها را حفظ کرده و به تدریج تداوم بخشید و عمومی تر کرد.
حرکات جهشی و تدریجی در پیشروی جنبش خلق
بر مبنای مورد بحث، دو حرکت جهش و تدریج مکمل یکدیگر گردیدند. جهش بزرگی در خیزش«زن، زندگی، آزادی»  صورت گرفت و سپس در نتیجه تهاجم دشمن و نیز درجه ی نیرو و زور جنبش، این جهش در نقطه ی معینی متوقف گردید و  پس از اندکی پس و پیش شدن جای خود را به حرکت تدریجی و افزایش کمی پیشروی در میدان نبرد داد. امری که به همراه پیشروی ها در زمینه های دیگر موجب افزایش نیروی برانداز خلق در مواجه با دشمن گردیده است. اکنون و در دومین سالگرد جنبش می توان گفت که سنگر آزادی پوشش در مناطقی و تا حدی به وسیله ی جنبش فتح شده است.
همچنان که درنوشته های دیگر گفته ایم خامنه ای و سران پاسدار این را که مجبور به عقب نشینی شده اند را نمی پذیرند و بازگو نمی کنند. بنابراین عموما باید از تغییرات ایجاد شده در متن جنبش و آرایش نیروهای دو طرف مقابله و نیز از سیاست های حکومت به این عقب نشینی ها پی برد.
با این حال باید در نظر داشت که در چارچوب اشکال کنونی مبارزه و سیر مبارزات، تا زمانی که حکومت خامنه ای برجاست فتح هیچ سنگر مهمی به طور کامل صورت نخواهد گرفت، بلکه پیشروی هایی صورت خواهد گرفت و سنگرهایی تا حدودی و به طور نسبی فتح خواهد شد. از این رو جنبش زنان نباید منتظر باشد که سنگر آزادی پوشش به طور کامل فتح گردد و مثلا زنان همه جا پیروز شوند و یا حکومت بیاید و اعلام کند که با آزادی پوشش مشکلی ندارد(اگر چنین شود که چه بهتر) و آنگاه به سراغ خواست بعدی خود برود. جنبش باید در تحکیم سنگر به دست آمده بکوشد و در عین حال پیش رود و خواست های دیگر خود را طرح کند. 
یک ضریه، ده ضربه جواب برای تحمیل
بخش هایی از توده ها از این نظر دولت صهیونیستی اسرائیل آگاه اند که می گوید سیاست اسرائیل این است که هر ضربه را با ده ضربه ی متقابل پاسخ دهد. سیاست خامنه ای و شرکا در قبال جنبش خلق( و نه در مورد نیروهای خارجی مثلا دولت اسرائیل) نیز کمابیش این گونه بوده است. یعنی تلاش کرده اند که اگر ضربه ای خوردند تا می توانند به جای آن ضربات متوالی بزنند تا جنبش توده ها را از تحرک بیندازند و آن را به عقب برانند. باید توجه  داشت که حکومت از همان دهه ی شصت تلاش کرد تمامی کانون هایی را که موثر در رشد و تکامل انقلاب 57 شدند تخریب کند و مانع از برآمد انقلاب دیگری گردد.
جنبش توده ها نیز باید بپذیرد که این سیاست جمهوری اسلامی است و بنابراین باید در زمانی و مکانی و به شکلی ضربه بزند که جمهوری اسلامی یا نتواند با ده ضربه ی متقابل به آن پاسخ دهد و از سوی دیگر اگر داد جنبش این امکان را داشته باشد که با بیست ضربه متقابل به ده ضربه اش پاسخ دهد. امر مزبور در عین حال می تواند نشان دهد که جنبش می تواند و باید ابعادی همه جانبه تر و بزرگ تر به خود گیرد. باید بگوییم که جنبش به طور خودبه خودی تا حدودی چنین کرده است.    
پیشروی و عقب نشینی در جنبش خلق
جنبش توده ها نیز علیرغم میل حکومت طی ده سال اخیر پیشروی های بزرگی کرده است. توده ها از میل به اصلاح بیرون آمده و نبرد آشکار را پیش گرفته اند. از دی ماه 96 به این سو جنبش توده ها علیرغم قربانیان فراوانی که داده است و علیرغم یاس ها و ناامیدی ها و افسرده گی هایی که به وجود آمده و موجی از مهاجرت از ایران را ایجاد کرد، اما به پیش رفته است.
این پیشروی ها یا آشکار و در سایه ی تسلط کلی حکومت و به تدریج صورت گرفته است و یا طی ضربات پتک واری که به حکومت وارد کرده است. مثلا در جنبش های 96 و 98 و یا خیزش «زن، زندگی، آزادی» و نیز تمامی جنبش های صنفی کارگری و یا منطقه ای و یا جنبش های خلق های کرد و بلوچ و عرب و ... به روشنی این ضربات پتک وار را می بینیم.
استثناء و قاعده
نگاهی به مبارزات و جنبش ها نشان از قاعده شدن استثناء ها در جنبش خلق است. جنبش دختران انقلاب با یک نفر آغاز شد و با افراد معدودی ادامه یافت و در مرحله ای معین پایان پذیرفت اما در جنبش مهسا آنچه استثناء بود به طرف قاعده شدن سیر کرد و پس از عقب نشینی نسبی این جنبش رو به قاعده شدن بیشتر پیدا کرد.
تعرض و سرکوب خیزش مهسا به وسیله ی پاسداران این جنبش را به عقب راند اما شرایط را در کشور برای جنبش های بزرگتری آماده کرد.
اکنون نیز وضع به گونه ای است که یورش خامنه ای و اوباش پاسدارش به زنان ادامه می یابد که در این صورت اگر در وضع نخست یعنی کشتن مهسا به آن خیزش بزرگ کشید اکنون نیز می تواند به خیزش بزرگتری کشیده شود و آزادی پوشش به طور گسترده ای در جامعه مورد پذیرش و اجرا قرار گیرد.
شکست های خامنه ای و حکومت اش
اما اگر خامنه ای لشکر اراذل اش را از خیابان به عقب کشد یعنی همان وضعی که پس از جنبش مهسا پیش آمد باز هم آزادی پوشش از این که اکنون هست گسترده تر خواهد شد و جنبش زنان پیشتر از آنی خواهد آمد که پیش از این یورش اخیر آمده بود.
به این ترتیب هر دو سوی قضیه برای خامنه ای و سران پاسدارش عقب نشینی خواهد بود. این عقب نشینی ها یا هسته ی سخت و احمق را وحشی تر کرده و  به سرکوب های تازه ای از جانب این جریان به رهبری خامنه ای منجر خواهد شد و یا اینکه چرخش در جناح های حاکم حکومت صورت گرفته و منجر به تغییرات مهمی در سیاست های حکومت حداقل در مورد ازادی  زنان خواهد شد.
به طور کلی سیاست های احمقانه ی هسته ی سخت به رهبری خامنه ای خود مهم ترین عاملی است که به جنبش خلق میدان می دهد. در واقع خامنه ای می خواهد جنبش خلق را به عقب براند اما برعکس موجب پیشروی های تازه ی آن می شود.
یکی از درس های جنبش ژینا
یکی از مهم ترین درس های جنبش ژینا این بود که نمی باید در جایی نبرد کرد که دشمن دارای نیروی بسیار و تمرکز بسیار است. برعکس باید عرصه ی نبرد را به میدانی کشید که دشمن دارای نیروی کم و تمرکز بسیار کم است.  بردن مبارزات خیابانی به محلات و نیز افتان و خیزان کردن و با جنگ و گریز پیش رفتن جنبش یک تاکتیک موثر بود. تاکتیکی که به دلیل نیروی کم دشمن و نیروی فراوان توده ها کماکان قابل پیگیری است. 
اکنون نیز در نبرد خیابانی خامنه ای با دختران و زنان بیشتر همین شکل نبرد اتخاذ شده است. گرچه دختران و زنان کشور ما هر کدام قهرمانی هستند و چنانچه جنبش مهسا نشان داد از جنگ رودرو با وحشی ترین عناصر دشمن هراس ندارند اما سیاست کنونی اتخاذ شده از جانب دختران و زنانی آزادیخواه سیاستی بهتر است. یعنی رها کردن مراکزی که دشمن نیروهای بسیار متمرکز کرده است و رفتن به مناطقی که دشمن یا نیرو ندارد و یا نیروی کمی را متمرکز کرده است. این پرهیز از رویارویی در جایی که دشمن نیروی بسیار متمرکز می کند و بردن جنبش آزادی پوشش به پیش در جایی که دشمن نیروهای کمی دارد و یا اصلا نیرو ندارد سیاستی پیشرو و پخته و به دور از ماجراجویی است. این موجب می شود که ضربات به پیشرو ترین دختران و زنان کاهش یابد و در عین حال بیشترین نیرو به مبارزان دختر و زن آزادی پوشش بپیوندند. به ویژه نیروهایی که در تردید و تزلزل هستند و هنوز آماده گی رویارویی های بزرگ تر را نیافته اند. 
نبرد در جایی که دشمن بیشترین نیرو را دارد و متمرکز تر از بقیه مناطق است به دشمن امکان پیروزی می دهد و در عین حال پیشروترین و فداکارترین نیروهای جنبش را در دام دشمن می اندازد. این سیاستی است که ما باید در تمامی زمینه هایی که می تواند درست باشد در پیش گیریم.
سیاست ما در مقابله با دشمن نباید همچون«میخ چهارگوشی باشد که بخواهد در سوراخ گرد فرو رود».( یک مثل چینی)
اشتباهات را تکرار نکنیم!
یکی از اشتباهات این چنینی در  سالروز قیام ژینا در سال 1402 روی داد. دشمن در تمامی مراکز حساس تهران و شهرستان ها نیرو ریخت و متمرکز شد و ما نیز می خواستیم الا و بلا همان جا گردهمایی و راهپیمایی به راه بیندازیم و این درست نبود.
تشکل های در حال مبارزه باید با دقت هرچه تمامتر مناطقی را که دشمن یا نیرو ندارد و متمرکز نیست مشخص کرده و در چنین مکان هایی به گردهمایی و راهپیمایی های کوتاه و گردان دست زنند و با گذاشتن دیده بانی به محض رسیدن نیروهای دشمن آنجا را ترک کرده و به نقاط دیگر بروند.

 هرمز دامان

بیست و یک شهریور 1403